阿拉贡语基础语法
Gramatica Basica de L'Aragonés
by Estudio de Filología Aragonesa
EDACAR
Quedan prou lluent ya els primers debates de quan comenzaba las suyas fayenas el Estudio de Filología Aragonesa a’l 2006, pero son ben cllavaus a la memoria. I heba diferents opinions de lo que caleba fer y, per qué no reconeixer-hue, una miqueta de caos. Pero, lluego-lluego, se va fer evident que la primera fayena que caleba abordar yera la de dotar a la entidat d’una norma grafica enta superar el propio desorden ortografico interno. Sin ixa norma, ni se podeba treballar dintro ni se podeba demanar refirme a’ls qui esperaban molto d’el Estudio de Filología Aragonesa en ben de la nuestra lluenga. D’ixas fayenas va naixer la Propuesta Ortografica, el treball mes serio, riguroso y scientifico que s’ha feto a l’aragonés en ixe ambito. Feta la PO, se la hará de tenir coma referencia inexcusable, pero no només per el rigor scientifico dan que ye feta, sino tamé per la gran diversidat de charradors que la va fer y que, renunciand a posturas previas, van confluir en ixa propuesta común, de totz.
Pero, a ixes debates inicials, se i van fixar altras dos fayenas prou precisas ta la nuestra lluenga: fer una gramatica y un diccionario. Pus ben, la gramatica ya ye aquí y tiengo el honor de presentar-la a iste preambulo: Gramatica Basica de l’Aragonés. Ista primera publicación ye dichital y se presenta a la nuestra web de l’Academia de l’Aragonés (www.academiadelaragones.org), perque calrán mil uellos, y espero que prous mes, que la llichan, rechiren y faigan observacions d’errors tipograficos y d’altra mena, de mes ensundia. Pasau ixe periodo y fetas las correccions que le calga, ya sedecidirá el momento y la traza de presentar-la en formato de paper. Coma ben podetz imachinar, ha estau una fayena dura, que ha salliu ta debant, coma totas a iste mundet de l’aragonés, per la rasmia de la chent, y, en iste caso, per la rasmia y saber de totz els miembros de la Comisión de Gramatica, pero especialment d’els coordinadors, Francho Rodés, Santiago Paricio y Juan Pablo Martínez, que han feto una fayenada de titans. Amés de la fayena a casa, chuntar-se dimenche tras dimenche a las 9 d’el maitino y treballar de firme coma s’ha feto ye lo que cal fer si se quere sacar ta debant una fayena coma ista. Bell dimenche, quan me trobaba a José María Satué a la plaza Espanya, camino de la reunión, me diba: Si la chent ista (els poquetz viandants) sabesen ta ón imos y a qué, segurament pensarían que tenebanos prou mal lo tozuelo. Obviament, no ye ta tanto coma la broma diu, pero cal tenir-ne ganas y ha de fer goi. Que per aixó se fa, perque mos fa goi. Que no cal buscar mes trascendencias ni de lluengas ni de patrias. Digú mos ha oblligau y a digú se le demana ni agradeiximents ni subvencions, perque no i hei oblligación de digú. En tot caso, si la obra fa goi y achuda a coneixer, estudiar y aprener millor la nuestra lluenga,el agradeiximent ha d’estar el nuestro per la satisfacción d’haber feto ben las cosas. Pero aixó queda pendient d’el chuicio d’el lector y d’el estudioso y, sobre tot, d’els charradors, que son la salvaguardia de la lluenga.
可能是全网唯一存留的最权威的阿拉贡语语法书了,懂西语的童鞋可以试试,全书用阿拉贡文。